Czyste Powietrze się zmienia. Ma to chronić przed oszustami

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) poinformował, że zawiesza nabór wniosków do programu Czyste Powietrze. Do czasu, aż zostaną wmontowane w niego mechanizmy, które zminimalizują nadużycia. A te – przypomnijmy – wykryto podczas niedawnych kontroli. 

Lista nadużyć jest długa

Znalazły się na niej między innymi:

• 100‐procentowe dofinansowanie na kilka domów, 

• zawyżanie rachunków przez nieuczciwych wykonawców za usługi i materiały, 

• wymuszanie pełnomocnictw, na podstawie którego firmy dostawały zaliczki na swój rachunek, a potem znikały z rynku. Konsekwencje ponosili beneficjenci programu.

– Skutki nieprawidłowości to oddawane dotacje wraz z odsetkami lub zmniejszenie dofinansowania – powiedział cytowany przez „Rzeczpospolitą” Robert Gajda, zastępca prezesa zarządu NFOŚiGW.

I dodał: – Chcemy położyć kres nadużyciom w programie. 

Co zatem zmieni się w Czystym Powietrzu? 

Informacje o planowanych zmianach pojawiły się na stronach internetowych programu i Ministerstwa Klimatu i Środowiska.

Przede wszystkim powstanie wieloletni plan finansowy programu. Do Europejskiego Banku Inwestycyjnego jest przygotowywany wniosek o przyznanie 10 mld zł z Funduszu Modernizacyjnego.

Pojawią się operatorzy. Będą mogli być nimi m.in. gminy. Zadaniem takich operatorów będzie wspieranie gospodarstw domowych w realizacji inwestycji. Pomoc zacznie się już na etapie ich planowania i potrwa do czasu rozliczenia wszystkich prac. Ma to uchronić inwestorów przed oszustami.

Powstanie lista, na której znajdą się sprawdzone firmy.

Osoby starające się o dotacje będą musiały nie tylko potwierdzić, że są właścicielami lub współwłaścicielami budynku lub lokalu, ale że byli nimi przez jakiś czas przed złożeniem wniosku. Chodzi o to, żeby pieniądze trafiały do osób, które ich potrzebują.

Uzyskanie dofinansowanie na termomodernizację domów ma być prostsze. Założenie jest takie, że wnioski mają być szybciej rozpatrywane, a pieniądze szybciej maja trafiać do inwestorów.

Zaliczki mają być wpłacane nie na konta beneficjentów, a nie wykonawców. Bo – jak pokazały kontrole – ci niekiedy wyłudzali te pieniądze. Konsekwencje spadały na inwestorów.

Wiemy, kiedy znowu będzie można składać wnioski

Program Czyste Powietrze ruszył 6 lat temu. Od początku pilotuje go NFOŚiGW, który właśnie wstrzymał przyjmowanie wniosków. Według zapowiedzi program ponownie ruszy wiosną 2025 roku. Jeszcze nie znamy dokładnej daty.